នាព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ៣រោច ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពស ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ សម្ដេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីបុណ្យខួបឆ្នាំទី៣១ គណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (៧ ធ្នូ ១៩៩១-៧ ឆ្នូ ២០២២) ប្រារព្ធនៅវត្តបទុមធម្មយុត្ត ក្នុងភូមិ៣ សង្កាត់ចតុមុខ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ។

សម្តេចព្រះអភិសិរីសុគន្ធាមហាសង្ឃរាជាធិបតី កិត្តិឧទ្ទេសបណ្ឌិត បួរ គ្រី សម្តេចព្រះមហាសង្ឃរាជ នៃគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាព្រះប្រធានគណៈសង្ឃនាយក នៃគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយនៃព្រះរាជាណាចកកម្ពុជា បានមានព្រះរាជបន្ទូលនាវរោកាសនោះថា ព្រះពុទ្ធសាសនរដ្ឋគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ បានមកប្រតិស្ថាននៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩១ ក្រោមការស្នើសុំពីសំណាក់សម្ដេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល កិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ជា ស៊ីម។

សម្តេចព្រះអភិសិរីសុគន្ធាមហាសង្ឃរាជាធិបតី មានព្រះរាជបន្ទូលបន្តថាពេលនោះពុំទាន់មានវត្ត និងព្រះសង្ឃគណៈធម្មយុត្តនៅឡើយទេ ដោយព្រះអង្គនិមន្តគង់នៅក្នុងវត្តឧណ្ណាលោមអស់រយៈពេលបីខែ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩១ រហូតដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩២ ទើបយាងមកគង់នៅវត្តបទុមវតីរាជវរារាម (វត្តបទុមធម្មយុត្ត) ដោយបានប្រារព្ធពិធីក្រោម ព្រះរាជាធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ព្រះករុណាព្រះ បាទសម្តេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ព្រះមហាវិរក្សត្រ និង សម្តេចព្រះមហាក្សត្រីយ៍ នរោត្ដម មុនិនាថ សីហនុ ព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ។

សម្ដេចបានរម្លឹកក្នុងព្រះរាជបន្ទូលដើមថា«នៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩២ អង្គអាត្មាភាពបានបំបួសកុលបុត្រដែលមានសទ្ធាជ្រះថ្លាក្នុងព្រះបវរពុទ្ធសាសនា ជាសាមណេរ ភិក្ខុរាប់រយអង្គ ព្រមទាំងបានកែកុនជួសជុលអតីតវត្តធម្មយុត្តមួយចំនួនតូច ហើយបានខិតខំកសាងវត្តធម្មយុត្តថ្មីៗ បន្ថែមទៀត ប្រក់ស្លឹកខ្លះ ប្រក់ស្បូវខ្លះ ដែលពុទ្ធបរិស័ទអ្នកមានសទ្ធាជ្រះថ្លាបានថ្វាយដីកសាងវត្ត ហើយនឹងបានចំណាយព្រះរាជទ្រព្យផ្ទាល់ទិញដីសម្រាប់កសាងវត្តគណៈធម្មយុត្តឡើងវិញជាបន្តបន្ទាប់។

សម្តេចព្រះអភិសិរីសុគន្ធាមហាសង្ឃរាជាធិបតី មានព្រះរាជបន្ទូលទៀតថា ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពិតជាមានភ័ព្វសំណាង ដែលមានថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលពោរពេញទៅដោយភាពឈ្លាសប្រតិពលប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតបំផុត ស្ថិតក្រោមមហាម្លប់ដ៏សែនត្រជាក់ត្រជុំរបស់អង្គព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះ រាជាណាចក្រកម្ពុជា និងក្រោមការដឹកនាំដោយផ្ទាល់របស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ធ្វើឱ្យព្រះរាជាណាចក្រពោរពេញទៅដោយសន្តិភាព ផ្តល់ឱកាសសម្រាប់ព្រះពុទ្ធសាសនា មានគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយផងដែរ។

សម្ដេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍ថា ព្រះពុទ្ធសាសនាគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានបម្រើផ្នែកជំនឿដល់ពុទ្ធបរិស័ទគ្រប់ទិសទីទាំងអស់ មិនតែប៉ុណ្ណោះព្រះពុទ្ធសាសនា គណៈធម្មយុត្តិកនិកាយនេះ ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងការចូលរួមរក្សាការពារ សន្តិភាព នៅកម្ពុជា ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលមាន សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជា ប្រមុខ។

សម្ដេចបន្តថា ព្រះពុទ្ធសាសនាគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ បានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពជាតិ សំខាន់ៗមួយចំនួនមានជាអាទិ៍៖ ការទប់ស្កាត់ការជួញដូរមនុស្សធ្វើជាទាសភាព ក្នុងសម័យទំនើប ដោយបង្រៀនពុទ្ធបរិស័ទឱ្យលើកកំពស់តម្លៃរបស់មនុស្សជាតិ ការពារ និងរក្សាសន្តិភាពជាតិ មិនបង្កអសន្តិសុខដល់សង្គមជាតិ និងធ្វើសកម្មភាព មនុស្សធម៌ផ្សេងៗ តាមគន្លង នៃព្រះធម៌ នៃព្រះពុទ្ធសាសនា។

សម្ដេចក្រឡាហោមក៏បានទូលប្រគេន និងជម្រាបជូនទៀតថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយចំពោះ សាសនា បានយ៉ាងត្រឹមត្រូវ និង យ៉ាងទូលំទូលាយ ដោយមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការរើសអើង មិនប្រកាន់ពូជសាសន៍ មិនប្រកាន់ពណ៌សម្បុរ និងមិនប្រកាន់ជំនឿសាសនាអ្វីទាំងអស់ និងបានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការអប់រំ ពិសេសអប់រំស្រទាប់យុវជន និងកុមារ ឲ្យយល់ដឹងច្បាស់លាស់ អំពីតម្លៃដ៏វិសេសវិសាលនៃព្រះពុទ្ធសាសនា វប្បធម៌ ប្រពៃណី និងទំលៀមទំលាប់ខ្មែរ ដែលជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជាតិ ដែលត្រូវតែចូលរួមថែរក្សា លើកតម្កើង អភិវឌ្ឍ ព្រមទាំងកាត់បន្ថយជាបណ្តើរៗ នូវឥទ្ធិពលជាអវិជ្ជមាននៃវប្បធម៌ ដែលជ្រៀតចូលពីបរទេស។

សម្ដេចបន្ថែមថា រាជរដ្ឋាភិបាលក៏បានពង្រឹងសុខដុមនីយកម្ម រវាងសាសនិក នៃគ្រប់សាសនា ប្រឆាំងការរើសអើង ប្រឆាំងការបែងចែកក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋដែលកាន់សាសនា ខុសគ្នា សំដៅប្រែក្លាយសក្តានុពល នៃសាសនាទាំងអស់ ឲ្យក្លាយទៅជាកម្លាំងជំរុញ ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងពង្រឹងសន្តិភាព សាមគ្គីភាព ថែរក្សាប្រពៃណីជាតិ លើកតម្កើងសីលធម៌ និងរាំងស្កាត់ការយកសាសនាទៅធ្វើអាជីវកម្ម។ សូមបញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី០៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩១ រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ ថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ គម្រប់ខួបឆ្នាំទី៣១នេះ ព្រះពុទ្ធសាសនាគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ បានចូលរួមជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការ អភិវឌ្ឍព្រះពុទ្ធសាសនា ដោយបានកសាងវត្តអារាមថ្មីៗបានចំនួន២៧២វត្តនៅទូទាំងប្រទេស ដោយមានខេត្តខ្លះក៏មានចំនួនច្រើន និងខេត្តខ្លះទៀតក៏មានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ។

ខេត្តដែលមានវត្តចំនួនច្រើនជាង១០រួមមានមាន ខេត្តកណ្តាលមានវត្តចំនួន៣២ វត្ត ខេត្តតាកែវចំនួន ២៨ វត្ត ខេត្តកំពតចំនួន២៥វត្ត ខេត្តព្រៃវែងចំនួន១៩ វត្ត ខេត្តកំពង់ស្ពឺ១៨ វត្ត ខេត្តបាត់ដំបងចំនួន១៥ វត្ត ខេត្តឧត្តរមានជ័យ១៣ វត្ត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យចំនួន១២វត្ត ខេត្តកំពង់ចាមចំនួន១២វត្ត ខេត្តមណ្ឌលគិរីចំនួន១១វត្ត ខេត្តក្រចេះចំនួន១១វត្ត ខេត្តពោធិ៍សាត់ចំនួន១០វត្ត និងខេត្តសៀមរាបចំនួន១០វត្ត។

ចំណែកខេត្តដែលមានវត្តព្រះពុទ្ធសាសនាគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ តិចជាង១០ រួមមានខេត្តត្បូងឃ្មុំចំនួន៩វត្ត រាជធានីភ្នំពេញចំនួន៩វត្ត ខេត្តកោះកុងចំនួន៧វត្ត ខេត្តប៉ៃលិនចំនួន៦វត្ត ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងចំនួន៥វត្ត ខេត្តកំពង់ធំចំនួន៥វត្ត ខេត្តស្ទឹងត្រែងចំនួន៤វត្ត ខេត្តរតនគិរីចំនួន៣វត្ត ខេត្តព្រះវិហារចំនួន៣វត្ត ខេត្តព្រះសីហនុចំនួន២វត្ត ខេត្តកែបចំនួន២វត្ត និងខេត្តស្វាយរៀងចំនួន១វត្ត៕